Notatka z 17 stycznia 2013

Na spotkaniu poruszone zostało zagadnienie (jako kontynuacja rozważań z poprzedniego tygodnia) jak mogłoby wyglądać życie na Ziemi, gdyby nie było grzechu, oraz w którym momencie historii mogłoby nastąpić zwiastowanie i wcielenie. W tym kontekście wywiązała się dyskusja na temat ewolucji człowieka oraz ewolucji jako takiej. Wydaje się, że obecny stan wiedzy naukowej nie jest wystarczający, aby jednoznacznie ocenić teorię ewolucji. Z jednej strony można wykazać, że na drodze zmian genetycznych i utrwalania się pewnych cech może dochodzić do procesów ewolucyjnych rozumianych jako lepsze przystosowanie się gatunku do warunków środowiska, w którym żyje, z drugiej strony hipoteza o przypadkowych pozytywnych mutacjach genetycznych prowadzących do powstawania nowych gatunków o znacznie zwiększonym poziomie złożoności wydaje się zupełnie nie do przyjęcia. Prawdopodobieństwo zajścia tego typu mutacji u par osobników danego gatunku oraz wydanie na świat potomstwa, u którego doszłoby do utrwalenia nowych cech gatunkowych jest znikomo małe. Biorąc pod uwagę czas istnienia życia na Ziemi oraz mnogość form życia wydaje się niemożliwe, aby wszystkie one ewoluowały z jednego pra-organizmu. Z naukowego punktu widzenia kwestią bez odpowiedzi jest również powstanie życia jako takiego.  Zupełnie inną kwestią jest także rozwój inteligencji i samoświadomości umożliwiającej rozwój duchowy człowieka. Tutaj zapis genetyczny w żaden sposób nie koreluje ze stanem rozwoju kulturowego, społecznego, duchowego ani wiedzy ludzkości, a które mają ogromny wpływ na postrzeganie przez człowieka samego siebie oraz swojego miejsca i roli w Stworzeniu.

W dalszej części spotkania rozpoczęto omawianie kolejnego dokumentu Soboru Watykańskiego II, Konstytucji o liturgii świętej SACROSANCTUM CONCILIUM. Położono nacisk na rozróżnianie różnych form i rodzajów liturgii (liturgia Eucharystyczna, liturgie sakramentów czy Liturgia Godzin). Poruszono temat reformy, mającej na celu odnowę praktyki liturgicznej Kościoła. Reforma liturgiczna była jedną z głównych idei tego dokumentu. Wywiązała się dyskusja na temat stanu wiedzy i świadomości dotyczącej liturgii w społeczeństwie. Obserwuje się, że obecnie rozumienie znaczenia liturgii Eucharystycznej uległo bardzo dużej dewaluacji. Również pozostałe liturgie (np. liturgia Chrztu św., liturgia sakramentu małżeństwa) przez włączenie ich w porządek liturgii Eucharystycznej utraciły swój unikatowy charakter.

 

Miłosz B.

Notatka ze spotkania 10 stycznia 2013

W rozmowie na początku spotkania podjęto temat: Czy wcielenie nastąpiło dlatego, żeby odkupić grzechy ludzi i umożliwić im zbawienie? Podstawą do odpowiedzi na to pytanie jest stwierdzenie, że grzech nie może być przyczyną działań Pana Boga. Skoro tak, to można przyjąć, że wcielenie Jezusa Chrystusa było odwiecznym planem Bożym. Chrystus jest ukoronowaniem wszelkiego stworzenia i stałby się człowiekiem nawet wtedy, gdyby nie istniała konieczność odkupienia. Można więc zakładać, że w sytuacji, gdyby nie doszło do grzechu pierworodnego, Jezus również by się narodził, wskazywałby ludziom drogę do Ojca, ustanowiłby sakramenty, które wyglądałyby podobnie za wyjątkiem elementu ofiary za grzechy, tzn. Chrzest święty byłby obdarzeniem łaską Ducha Świętego, ale bez wymazania grzechu pierworodnego, Eucharystia byłaby ucztą, ale bez elementu ofiary za grzechy itp. Jezus nie musiałby cierpieć i umierać na krzyżu, ale Jego ciało zostałoby przebóstwione podobnie jak stało się to w przypadku Maryi. Brak potrzeby odkupienia ludzkich win w żaden sposób nie wpłynąłby na to, jak bardzo ludzie do życia potrzebują Boga i Bożej miłości.

Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym DEI VERBUM, od punktu KO 9 do KO 26.

Ewangelia, rozumiana jako Dobra Nowina, pod względem treści, idei jest jedna. Była natomiast spisana przez różnych autorów, za każdym razem pod natchnieniem Ducha Świętego, ale mimo to w każdej z czterech Ewangelii kanonicznych został odciśnięty wpływ autorów (ich rozumienie pewnych wydarzeń, wykształcenie itp.), dlatego księgi te różnią się formą, stylem itd.

Prawidłowe odczytanie i zrozumienie treści ksiąg Pisma św. wymaga znajomości warunków historyczno-kulturowych okresu, w którym dana księga powstawała, charakterystyki języka, geografii danego regionu – słowem całego kontekstu. W celu odszukania intencji hagiografów (hagiograf – autor natchniony) należy m.in. uwzględnić formę wypowiedzi. Zwrócenie uwagi na rodzaje literackie to dopiero XX w. (!) Na rozumienie Pisma św. mają też wpływ inne nauki: heurystyka, hermeneutyka, archeologia i nauki ścisłe. Podstawowe jest zrozumienie literalne, tj. historyczne odczytanie świętych Pism.

Ponieważ Biblia jest księgą natchnioną – słowem Bożym, dlatego też przy jej interpretacji trzeba uwzględnić obok reguł literackich reguły teologiczne: „Pismo Święte powinno być czytane i interpretowane w tym samym duchu, w jakim zostało napisane; należy więc celem wydobycia właściwego sensu świętych tekstów nie mniej uważnie także uwzględnić treść i jedność całej Biblii, mając na oku żywą Tradycję całego Kościoła oraz analogię wiary” (KO 12). Przez analogię wiary rozumie się zgodność pomiędzy tym, co zostało spisane, a tym, w co wierzy i czego naucza Kościół. Każdy tekst biblijny musi być interpretowany w łączności z jedną i niepodzielną wiarą Kościoła.

Anna i Miłosz B.

Notatka z ostatniego spotkania

20.12.2012

Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym DEI VERBUM, od punktu KO 3 do KO 8.

(KO 3) Bóg objawia się w sposób naturalny w swoich dziełach stworzonych oraz poprzez Objawienie Boże, rozumiane jako osobowe i zbawcze ujawnienie się Boga wobec człowieka w historii. Dokonało się ono najpierw w Narodzie Wybranym jako przygotowanie (do Ewangelii), wypełniło w Jezusie Chrystusie, stale uobecnia się i realizuje w słowie i działaniu Kościoła.

Źródłami Objawienia są Pismo Święte i Tradycja. Tradycja Kościoła to całokształt modlitwy, nauki życia chrześcijańskiego: liturgia, kult, ikonografia, dokumenty Ojców Kościoła itp.

(KO 4) Jezus Chrystus przynosi pełnię Bożego Objawienia i „dopełnia dzieła zbawienia, które Ojciec powierzył mu do wykonania”. Mówimy, że w Chrystusie Objawienie i Zbawienie dokonuje się przez Wydarzenie (Paschalne), które ma początek w Zwiastowaniu, a kończy się na Zesłaniu Ducha Świętego. Kenoza (uniżenie Boga wskutek wcielenia) zaczyna się w momencie Zwiastowania.

Ekonomia Starego Testamentu (słowo „ekonomia” pochodzi z jęz. greckiego i w starożytności oznaczało zarządzanie gospodarstwem domowym) zakłada, że zbawienie jest nagrodą człowieka za życie sprawiedliwe, zgodne z przykazaniami i nakazami danymi przez Boga. W tym znaczeniu ekonomia chrześcijańska znacząco różni się od ekonomii ST – nie przez dobre uczynki, ale przez wiarę i łaskę człowiek osiąga zbawienie.

(KO 5) Okazanie Bogu „posłuszeństwa wiary” polega na całkowitym zawierzeniu Bogu i dobrowolnym uznaniu i przyjęciu Objawienia rozumem i wolą. Wiary nie powinno się traktować emocjonalnie. Człowiek poszukujący, otwarty na Prawdę, wsłuchany w Słowo Boże, jeśli widzi spójność, logikę i ekonomię Bożą, powinien to Objawienie Boże przyjąć i pozwolić się dalej prowadzić Duchowi Świętemu.

(KO 6) Boga można poznać przez rozum, obserwację świata i analizę natury człowieka (m.in. sumienie, prawa moralne)

(KO 7) Ewangelia jest przede wszystkim dla zbawienia. Jej drugorzędną wartością jest dopiero to, że zawiera opis norm moralnych.

Biskupi są następcami Apostołów (bez wskazania na konkretne osoby). Natomiast biskup Rzymu (i tylko on) jest następcą św. Piotra. Urząd Nauczycielski Kościoła (Magisterium Kościoła) to władza autorytatywnego nauczania prawd wiary, na czele której stoi papież. Nieomylność papieża  - co do prawd wiary i moralności - wynika z asystencji Ducha Świętego i ogłoszenie przez papieża jakiegoś dogmatu wiary lub prawdy moralnej dokonywane jest uroczyście (ex cathedra) na mocy urzędu Pasterza i Nauczyciela wszystkich wiernych. Urząd Nauczycielski Kościoła nie otrzymuje i nie przekazuje żadnego nowego Objawienia Bożego, ale strzeże wiary Kościoła Chrystusowego, głosi i aktualizuje w nowych warunkach historycznych orędzie zbawcze Jezusa.

(KO 8) Kościół rozpoznał  i ustalił kanon Ksiąg świętych i w takim sensie Kościół ma "władzę" nad Pismem Świętym. Są też apokryfy, które treścią nawiązują do ksiąg Pisma Świętego (apokryf – księga religijna, nie przyjęta do kanonu pism świętych, gdyż nie uznana za natchnioną przez Boga). 

Anna B.